Slechthorend en genieten van theater en muziekoptredens
Theaters, poppodia en evenementenlocaties openen weer hun deuren. Al is met de anderhalvemeter-maatregel de capaciteit per locatie beperkt, de culturele sector denkt volop in mogelijkheden en voorstellingen en optredens vullen langzaam weer de agenda's.
Voor veel slechthorenden is een bezoek aan een concert of theatervoorstelling niet vanzelfsprekend. Spraak wordt niet meer goed verstaand en muziek komt niet altijd meer vol binnen. Gelukkig zijn er steeds meer mogelijkheden voor slechthorende muziek- en theaterliefhebbers.
Informeer altijd even bij de locatie zelf naar de mogelijkheden!
Stoel kiezen
Voor niet zwaar-slechthorenden kan het helpen een stoel op één van de voorste rijen te kiezen. De geluidsbron is dichterbij en het is gemakkelijker spraakafzien. Acteurs zijn gewend om goed te articuleren en gebruiken vaak veel mimiek. Op één van de voorste rijen is daar het beste zicht op. Naast dat dit voor sommige cabaretvoorstellingen niet altijd de ‘veiligste’ plaatsen zijn… zijn dit vaak stoelen in een hogere prijscategorie en daardoor niet altijd toereikend voor iedereen. Al zien we dat kaarten voor voorstellingen in deze Corana-tijd eenzelfde prijs hebben ongeacht de rij.
Voor hoortoestelgebruikers is dit echter niet altijd een oplossing, omdat er nog steeds sprake kan zijn van omgevingsgeluid en eventuele nagalm.
Ringleiding
Wanneer hoortoestelgebruikers luisteren naar muziek of een theaterstuk komt het geluid standaard binnen bij de microfoons. Andere -storende- geluiden komen echter ook binnen bij die microfoons. Daarbij heeft men in sommige theaters of concertzalen last van nagalm door een minder goede akoestiek. Slechthorenden hebben sowieso meer last van omgevingsgeluiden en nagalm dan mensen met een goed gehoor. Daarom is het voor slechthorenden prettiger het geluid direct op de hoortoestellen aangeboden te krijgen. Dit kan met behulp van een ringleiding via de T-stand op het hoortoestel of een losse streamer.
In de meeste zalen is een ringleiding aanwezig. Het geluidssignaal wordt hierbij aangesloten op een ringleidingversterker. Deze versterker zendt het geluidssignaal door een draad (de ring) die onzichtbaar is weggewerkt in de zaal. Door middel van een magnetisch veld ontvangt het hoortoestel het signaal uit de ringleiding. Het hoortoestel of de streamer moet hiervoor in de zogeheten T-stand gezet worden.
Deze T-stand zit standaard op de iets oudere modellen hoortoestellen. Omdat hoortoestellen echter steeds kleiner worden gemaakt, zit deze stand niet meer op de nieuwere modellen en daardoor is de T-stand niet meer universeel.
Indien er geen T-stand op het hoortoestel aanwezig is, kan er gebruik gemaakt worden van een losse streamer. Een streamer dient als het ware als tussenstation om het signaal te ontvangen. De streamer wordt bijvoorbeeld op het revers of om de nek gedragen en stuurt het signaal naar het hoortoestel.
Niet hoortoestel-dragende slechthorenden kunnen bij de aanwezigheid van een ringleiding gebruik maken van een hoofdtelefoon met inductielus of kinbeugel.
Een nadeel van de ringleiding is dat de geluidsbeleving van met name muziek als minder goed ervaren kan worden doordat er sprake is van een mono-signaal en een beperkt frequentiebereik. Ook kunnen (hoofd)bewegingen zorgen voor een storing in het ontvangst.
Radiosignaal
In sommige zalen worden er andere opties toegepast die een betere geluidskwaliteit bieden dan die van een ringleidingversterker, zoals een FM radiosignaal dat naar een ontvanger wordt gezonden. Slechthorenden zonder hoortoestel kunnen een hoofdtelefoon of oortjes gebruiken om aan te sluiten op de ontvanger. Slechthorenden met hoortoestellen kunnen het signaal via de T-stand ontvangen of inductieve oorhangers aansluiten op de ontvanger en deze achter de hoortoestellen aanbrengen.
Smartphone
Niet voor iedereen geldt: ‘telefoons uit’ tijdens een voorstelling. Tegenwoordig kan namelijk ook de smartphone ingezet worden in het theater. Er zijn theater- en concertzalen waar het mogelijk is een lokaal wifi toegangspunt te creëren en het geluid op die manier naar de smartphone te sturen. Op de smartphone kan een hoofdtelefoon worden aangesloten (eventueel draadloos via bluetooth). Ook is het mogelijk het geluid vanaf de smartphone draadloos naar de hoortoestellen te sturen, al dan niet in combinatie met een streamer.
Dit lijkt de toekomst voor zowel goedhorenden als slechthorenden met of zonder hoortoestellen en om theater voor iedereen toegankelijker te maken.
Speciale avonden
Er zijn theaters en concertzalen die voorstellingen speciaal voor doven en slechthorenden organiseren met boventiteling of ondertiteling die wordt gestreamd naar een tablet. Bij dit laatste kàn het echter als hinderlijk worden ervaren om weg van het toneel en op de tablet te moeten kijken; dit kan afleiden van het theaterstuk. Deze avonden zijn echter niet structureel of voor iedere voorstelling beschikbaar en zal deze Corana-tijd dergelijke avonden nog schaarser maken.
Technologie staat nooit stil. Informeer dus altijd bij de audicien, locatie of kaartverkoper naar de mogelijkheden!
Foto: Koninlijk Theater Carré juli 2020