Budi (31) "Met een open houding kom je veel verder"

Budi Loonen is art director bij een reclamebureau in ‘s-Hertogenbosch. Als hij niet werkt, maakt hij graag lange reizen. In zijn bagage zit dan een extra setje batterijen en een reservehoortoestel, maar verder vraagt zijn gehoorbeperking niet om speciale voorbereiding.

Voor het eerst ontmoet ik iemand die een CROS-toestel draagt. Kun je uitleggen hoe dat werkt en waarom je daarvoor hebt gekozen?
‘Aan mijn linkeroor heb ik een gehoorverlies van 60 dB, rechts ben ik helemaal doof. Wat het CROS-toestel doet, is geluiden opvangen bij het ene oor, in mijn geval het rechter oor, en dit doorgeven aan het andere oor waar wel mee gehoord wordt. In beide oren draag ik dus een hoortoestel. Hoewel ik met mijn rechteroor niet hoor, worden daar wel geluiden opgevangen. Het toestel in mijn linkeroor ontvangt deze signalen en geeft ze versterkt door. Hierdoor vang ik dus meer geluiden op en hoor ik ook meer.’

Oké, als ik dus in je rechter oor schreeuw, kijk je over je linker schouder?
‘Dat klopt. En dat was ook wel behoorlijk wennen in het begin. Het heeft zeker een paar weken geduurd voordat ik niet meer automatisch naar links keek als ik iets hoorde. Maar toen ik eenmaal gewend was, beviel het me heel goed. En nog steeds. Ik heb voordat ik overging op een CROS-toestel overwogen een CI te nemen voor mijn rechteroor. Op advies van mijn audicien heb ik dit eerst geprobeerd. En het bleek een prima alternatief.’

Ik heb gehoord dat je nogal creatief bent. Is je gehoorverlies daarbij een belemmering of juist niet?
‘Ik heb inderdaad een creatief beroep. Op dit moment werk ik als art director bij een reclamebureau en ben daar verantwoordelijk voor het ontwikkelen van creatieve, veelal visuele concepten. Hierbij vormt mijn gehoorverlies geen belemmering. In tegendeel. Door mijn gehoorbeperking heb ik een sterk visueel vermogen ontwikkeld en daar heb ik mijn werk van kunnen maken. Tijdens mijn werk heb ik niet méér last van mijn gehoorverlies dan daarbuiten. Natuurlijk moet ik regelmatig mensen bewust maken van het feit dat ik niet goed hoor. En het blijft lastig als er plotseling hard, verstorend geluid is, maar over het algemeen kan ik me met mijn hoortoestellen prima redden.’

Heb je dan nooit het gevoel dat je slechthorendheid je in de weg staat?
‘Nee, eigenlijk niet. Mijn slechthorendheid is onderdeel van wie ik ben. Als je dat niet accepteert, kan dat je inderdaad in de weg staan. Maar dat komt dan doordat je jezelf beperkingen oplegt, niet omdat je gehoor niet goed is. Dat zeg ik nu vrij makkelijk, maar het heeft voor mij ook best even geduurd totdat het geaccepteerd had. Dat is een proces geweest dat zeker tot ik een jaar of 25 was geduurd heeft. Een pijnlijk maar wel heel erg leerzaam proces. Het heeft me geleerd dat er altijd wel obstakels en problemen zullen zijn, maar dat het erom gaat hoe je die aanpakt. En dat je met een positieve houding veel verder komt in het leven.’

Je hebt al op jonge leeftijd hoortoestellen gekregen en bent nu ook nog jong. Maakt dat het makkelijker om ermee om te gaan?
‘Dat denk ik wel. Een jonger iemand is flexibeler ingesteld en kan zich makkelijker aanpassen aan de situatie. Ook is het als je nog jong bent, makkelijker over te stappen op een ander toestel, om iets nieuws te proberen als dat zich voordoet. Hoe ouder je wordt hoe meer je gaat steunen op de ervaringen die je opgedaan hebt. En je wordt in de loop van de tijd minder flexibel. Ouderen mensen houden zich eerder vast aan het toestel dat ze al jarenlang gebruiken, terwijl een nieuw, moderner toestel misschien veel meer luisterplezier zou kunnen opleveren. Ik zou ook oudere mensen willen aanraden om niet stil te staan maar te proberen om ook open te staan voor nieuwe ontwikkelingen.’

Ik hoor het al, je laat je door weinig dingen belemmeren. Maar hoe zat het dan als je op reis ging, dan moet je toch wel veel last gehad hebben van je gehoorverlies?
‘Ja, ik maak graag lange reizen. Drie jaar geleden heb ik drie maanden door Europa gereisd, geweldig! En verder probeer ik elke zomer een lange treinreis te maken, van een week of drie. Zo ben ik al van Zweden naar Kroatië gegaan, heb ik door centraal Europa gereden en ging ik van Italië door de Balkan terug via Hongarije, Oostenrijk en Zwitserland. De taalproblemen vielen daarbij eigenlijk wel mee. Ja, ik heb wel eens met handen en voeten iets moeten duidelijk maken, maar dat zal mensen die goed horen misschien ook wel eens overkomen zijn in een land met een andere taal. Voor mij is het verstaan het lastigst. Want hoewel ik Engels en Duits goed beheers, verschilt de uitspraak van land tot land en dat maakt het dan wel ingewikkeld. Maar als het niet lukt, pak ik pen en papier en schrijven we het gewoon op. Speciale voorbereiding is eigenlijk niet nodig. Ik neem een extra setje batterijen mee, een extra hoortoestel, slangetjes en oorstukjes. Ik heb geleerd dat tijdens het reizen eigenlijk maar één ding onmisbaar is en dat is een open houding naar andere culturen. Als er toch iets gebeurt waar ik niet op voorbereid ben, laat ik het zoveel mogelijk over me heen komen en probeer er van te leren.’

En heb je ook wel eens een grappige of onverwachte situatie meegemaakt in verband met je slechthorendheid?
‘O ja, regelmatig. Als ik uitga bijvoorbeeld. Omdat ik goed kan liplezen, weet ik wat anderen zeggen ondanks de harde muziek. Grappig om te zien hoe andere reageren als je op ze af stapt en reageert op iets wat ze eerder tegen iemand anders gezegd hebben. En soms heeft het zo zijn voordelen om slechthorend te zijn. In Frankrijk heb ik bijvoorbeeld gratis toegang tot musea. En ik herinner me nog goed hoe ik als tiener door de politie werd aangehouden omdat ik door rood was gereden. Maar omdat ik de agent niet goed hoorde, kreeg de agent medelijden en kwam ik er af met een waarschuwing.’

Ja, ja, jij een je hoortoestellen, samen kunnen jullie wel!
‘Tja, soms kun je er je voordeel mee doen. Maar eerlijk gezegd vind ik dat slechthorendheid nooit een excuus voor iets hoeft te zijn. Daarom vind ik het ook zo goed dat de verhalen van mensen met gehoorverlies worden doorverteld. Zo kun je laten zien dat gehoorverlies je helemaal niet hoeft te beperken in je functioneren. Als je slechthorend bent, kun je net zoveel bereiken als ieder ander. Mijn motto is dan ook: Impossible is nothing, niets is onmogelijk. Laat je niet beperken en ga je dromen achterna. Mijn ambitie is grenzeloos en wordt in geen enkel opzicht beïnvloedt door mijn slechthorendheid. Op mijn lijstje staat nog dat ik belangrijke, prestigieuze prijzen in de reclame wil winnen en een baan bij een reclamebureau in het buitenland. En last but not least, een eigen zaak beginnen. Ik en mijn hoortoestellen samen kunnen inderdaad alles. Ze zijn een verlengstuk van mijn eigen lichaam en ik zou niet zonder ze willen.’