Tinnitus
Ook wel oorsuizen genoemd. Tinnitus is een storend geluid dat wordt ervaren zonder dat daar aanleiding toe is. Het varieert in piep-, sis-, fluit-, brom-, ruistonen of een ander geluid. Het soort geluid en de intensiteit ervan verschilt van persoon tot persoon en iedereen ervaart het anders.
Het kan gaan om een hoge toon of laag geluid of zelfs een wisselende toon. Het geluid kan zacht of luid zijn, continu of incidenteel aanwezig zijn. Het kan in één of beide oren voorkomen. Maar één ding is zeker: tinnitus leidt af van hetgeen gehoord wilt worden en kan een leven aanzienlijk beïnvloeden.
Oorzaken
Het is belangrijk om te realiseren dat tinnitus een symptoom is en geen ziekte, al maakt dat het niet minder erg.
Tinnitus kan meerdere oorzaken hebben en ontstaan bij tal van ooraandoeningen en gaat soms gepaard met andere ziekten, zoals hart- en vaatziekten of bloedarmoede. Er zijn in totaal rond de 400 verschillende mogelijke oorzaken van tinnitus bekend, daarom kan het moeilijk zijn de oorzaak te achterhalen.
In een groot deel van de gevallen is echter lawaai de boosdoener, bijvoorbeeld door blootstelling aan luide muziek of hard geluid van machines. Door lawaai raakt het slakkenhuis beschadigd en zijn we minder goed in staat te horen. Wanneer we minder goed horen krijgen onze hersenen een onderbroken stroom informatie aangeboden. Onze hersenen gaan vervolgens proberen deze onvolledige stroom informatie zo goed als mogelijk aan te vullen. De klacht die voortkomt uit het aanvullingsproces en de mentale overactiviteit is het oorsuizen dat wordt waargenomen. Tinnitus kan dus gezien worden als een vorm van mentale overbelasting.
Tinnitus kan ook samenhangen met leeftijdsgebonden gehoorverlies. Maar ook zonder direct meetbaar gehoorverlies kan tinnitus ontstaan. Mentale stress en emotionele problemen kunnen bijvoorbeeld de oorzaak zijn of de klachten verergeren.
Lichamelijk conditieverlies kan eveneens tot tinnitus leiden, bijvoorbeeld door ziekte, uitputting, slaapgebrek, het gebruik van medicijnen, narcose of door veelvuldig en langdurig alcohol- of drugsgebruik. En soms veroorzaakt zelfs een ophoping van oorsmeer tinnitus.
Symptomen en gevolgen
Tinnitus kan zonder waarschuwing optreden en ook weer verdwijnen of het kan chronisch zijn.
Naast het aanhoudende geluid dat wordt waargenomen, kan tinnitus emoties zoals frustratie, angst, onvrede, etc. oproepen, hetgeen kan leiden tot fysieke reacties zoals rusteloosheid, stress, slaapproblemen, concentratieproblemen, duizeligheid, hoofdpijn of depressiviteit. Dit kan de tinnitus verergeren, waardoor er een vicieuze cirkel ontstaat.
Naast fysieke reacties, kan tinnitus ook leiden tot mentale klachten. De angst, boosheid en wanhoop staan vaak de acceptatie van tinnitus in de weg. Door de fixatie op de geluiden kan het een steeds dominantere plek in het leven van de patiënt innemen. Tinnitus kan ertoe leiden dat de patiënt minder (sociale) activiteiten gaat ondernemen en zich afzondert. Hierdoor is de kans groot dat de tinnitus nog meer (negatieve) aandacht krijgt en de klachten daardoor verergeren.
Om die vicieuze cirkel te voorkomen of te doorbreken is het belangrijk om een afspraak met een arts te maken en te bespreken hoe tinnitus het best aangepakt kan worden.
Behandelingen
Een bezoek aan de huisarts en of KNO-arts is altijd de eerst aangewezen stap. Een KNO-arts gaat na hoe de tinnitus waargenomen wordt en wat de oorzaak zou kunnen zijn. Er wordt gekeken of de tinnitus een medische oorzaak heeft en of een medische behandeling mogelijk is.
In de meeste gevallen is er echter geen medische behandeling mogelijk. Tinnitus kan niet worden genezen, maar er zijn verschillende opties om tinnitus aan te pakken. Sommige behandelingen zijn niet meer dan trucjes, maar onderstaande behandelingen hebben hun succes meer dan bewezen.
- Cognitieve therapie
Er wordt hiervan uitgegaan dat niet de tinnitus zelf, maar de manier waarop de tinnitus geluiden worden waargenomen en wat men eraan toe dicht. Hierbij wordt er gekeken naar de houding, overtuigingen en waarneming en er wordt dan gewerkt aan herstructurering van de gedachten, waardoor de klachten afnemen.
Zo wordt er ook gebruik gemaakt van EMDR en ACT therapie. - Geluidstherapie / hoortoestel
Er wordt gebruik gemaakt van externe geluiden om de tinnitus te maskeren. Dit kan witte ruis, een specifiek maskerend geluid, zachte muziek of een op maat gemaakt geluid zijn.
De nieuwste generaties hoortoestellen bieden vaak een dergelijke functie. Deze hoortoestellen zijn voorzien van een speciale ‘Tinnitus Noiser’ functie, ook wel tinnitusmaskeerder genoemd. De signalen worden ingesteld op basis van het type tinnitus en persoonlijke wensen en eisen. Aangezien tinnitus en gehoorverlies vaak samengaan, is een modern hoortoestel een goed middel om tinnitus te behandelen. - Medicatie
In bepaalde gevallen worden medicijnen voorgeschreven om de gevolgen van tinnitus dragelijk te maken zoals slaap- en kalmeringsmiddelen of een antidepressivum. Sommigen kunnen baat hebben bij medicatie dat ingezet wordt bij de ziekte van Ménière. - Ontspanningsoefeningen
Het luisteren naar rustgevende geluiden, het doen van ontspanningsoefeningen en meditatie is een effectieve vorm van behandeling. - Fysiotherapie en massage
Mogelijk zorgt in een aantal gevallen het aanspannen van de spieren in de nek of kaak voor het ontstaan van de tinnitus. Wanneer fysiotherapie of massage als ontspannend of weldadig wordt ervaren kan dit een positieve werking hebben. - Gezonde levensstijl
Voorkom zoveel mogelijk vormen van mentale en fysieke stress en houdt er hiervoor een gezonde levensstijl op na waarbij gelet wordt op voeding, lichaamsbeweging, slaap, stoppen met roken etc.
Vaak werkt een combinatie van behandelingen het beste. Geen enkele tinnitusbehandeling werkt overigens onmiddellijk. Het kost tijd en inzet om controle te krijgen over tinnitus. Alle vaardigheden en technieken moeten geïntegreerd worden in het leven. Dit vergt tijd. Veel mensen lukt het om verlichting van tinnitus te vinden, vooral onder begeleiding van een vakkundige professional.
Sinds eind 2017 wordt de behandeling van tinnitus uit het basispakket vergoed. Het gaat daarbij om de trapsgewijze tinnitusspecifieke behandeling (cognitieve gedragstherapie).
Hoortoestel met tinnitusmaskeerder of tinnitustherapie
Het dragen van een hoortoestel kan de klachten van tinnitus verlichten. Doordat u met een hoortoestel meer geluiden uit de omgeving waarneemt, kan er minder focus zijn op tinnitus. Daarnaast bestaan er maskeergeluiden die kunnen worden ingezet: dit zijn statische- of dynamische geluiden die ervoor zorgen dat u minder aandacht heeft voor uw tinnitus. Er wordt gebruik gemaakt van externe geluiden om de tinnitus te maskeren. Dit kan witte ruis, een specifiek maskerend geluid, zachte muziek of een op maat gemaakt geluid zijn.
De nieuwste generaties hoortoestellen bieden vaak een dergelijke functie. Hoortoestellen met tinnitus maskeerder of therapie van de merken van GAIN-leden:
Ervaringen met tinnitus
Lees op deze pagina de verhalen van andere mensen die te maken hebben met tinnitus. Wat ervaren zij precies en hoe gaan zij ermee om?
Hoe klinkt tinnitus?
Weten waarvoor u zich moet beschermen? Kent u iemand met tinnitus en wilt u graag weten hoe dat voor diegene is? Of heeft u zelf tinnitus en is het aan anderen lastig uitleggen wat u precies ervaart?
Hieronder twee fragmenten hoe een piep of suis zou kunnen klinken:
Stichting Hoormij heeft een bestand met meer dan 150 tinnitusgeluiden. U kunt dit bestand aanschaffen, een tinnitusgeluid opzoeken en aan anderen laten horen, zodat het voor hen beter te begrijpen wordt wat tinnitus voor u betekent.
Meer informatie
Op onder andere deze websites is er meer te lezen over tinnitus; oorzaken en behandelingen:
www.hoorzaken.nl
www.stichtinghoormij.nl
www.oorsuizen.nl