terug

Week van de Toegankelijkheid | Maatschappij nog steeds onvoldoende toegankelijk voor slechthorenden

Consument
Professional

We zijn allemaal aan zet om effectief verschil te gaan maken. 

De inzet van een gebarentolk bij persconferenties en de erkenning van gebarentaal zijn flinke mijlpalen voor doven en slechthorenden. Maar daarmee zijn we er nog lang niet. Want hoe toegankelijk is onze samenleving voor slechthorenden nu echt? Een toegankelijke samenleving zou op zijn minst geen fysieke belemmeringen moeten hebben voor mensen met een auditieve beperking.
 
In hoeverre zijn openbare gebouwen hierop ingericht? Hoe gaan bedrijven hiermee om? En in de huidige situatie: in hoeverre is er sprake van digitale toegankelijkheid en wordt er voldoende rekening gehouden met slechthorenden in de anderhalvemetersamenleving en met de mondkapjesplicht? Het zijn vragen waarop antwoorden vaak schuldig blijven. Het belang ervan is echter groot. Cruciaal zelfs voor een groot deel van de samenleving, want minstens 10% van de bevolking ondervindt gehoorproblemen. Omdat de prevalentie hoog is, wordt er in de Week van de Toegankelijkheid extra aandacht gevraagd voor dit thema. Want een toegankelijke samenleving is waar we allen naar (zouden moeten) streven.
 
Goed horen is namelijk significant en structureel van positieve invloed op de kwaliteit van het leven, zowel fysiek als mentaal. Als leveranciers van hooroplossingen kan GAIN zich niet enkel op oplossingen voor gehoorproblemen richten. Het probleem rondom horen is veel groter wanneer slechthorenden alsnog belemmeringen ervaren in de maatschappij. Een hooroplossing is slechts onderdeel van het grotere geheel. Het gaat erom dat slechthorenden, ongeacht de oplossing, zonder belemmeringen kunnen meedoen in de samenleving. Wij als GAIN zijn ons bewust van het probleem en zetten ons in om hieraan meer kenbaarheid te geven en meer bewustwording te creëren.
 
Inclusie hoger op de agenda
Inclusie is een belangrijk thema en de Week van de Toegankelijkheid, georganiseerd door belangenorganisatie Ieder(in), is één van de initiatieven dat het hoger op de maatschappelijke agenda’s zet. Vanuit de overheid wordt er sinds 2018 meer aandacht aan besteed vanuit het programma ‘Onbeperkt meedoen’ na de ratificatie van het VN-verdrag wat overheden en ondernemers verplicht om hun toegankelijkheid te verbeteren. De Europese Toegankelijkheidsakte (EAA) legt digitale toegankelijkheid wettelijk vast. Dit betekent dat (semi)publieke organisaties verplicht zijn websites en apps toegankelijk te maken voor mensen met een (auditieve) beperking. De EAA is een aanvulling op de Europese Web Accessibility Directive uit 2016 en de transpositie in Nederlandse wetgeving moet uiterlijk ingaan vanaf juni 2025.

We zijn dus al een tijd onderweg, maar er is ook nog een lange weg te gaan. In de praktijk zien we dat veel organisaties ver achterlopen met het toepassen van toegankelijkheidsverbeteringen. Er is dus nog veel te winnen. Daarom roepen wij op om toegankelijkheid voor mensen met een (auditieve) beperking hoger op ieders agenda’s te zetten. Niet alleen binnen en door de overheid en vanuit verplichting; het is van cruciaal belang dat alle organisaties de noodzaak zien en tijdig investeren in mensen met gehoorproblemen. Bovendien laat je hiermee ook een stukje gastvrijheid blijken: ‘Ik (er)ken mijn doelgroep en ik ben bereikbaar voor jou.’ We zijn allen aan zet om effectief bij te dragen aan een samenleving zonder belemmeringen. De moeite en kosten zijn vaak het probleem niet, bewustwording van het probleem wel.

HOE WE ALLEN KUNNEN BIJDRAGEN AAN BETERE TOEGANKELIJKHEID EN INCLUSIE 

Bewustwording
Als het gaat om het vergroten van de bewustwording van het probleem is er ook een belangrijke rol voor slechthorenden zelf weggelegd. Als een organisaties namelijk weinig vragen krijgen over toegankelijkheid, krijgt dit thema vaak ook niet altijd de aandacht die het verdient en nodig heeft. Helaas is dit nog de realiteit. Aangezien de vanzelfsprekendheid er nog niet is, is het ook belangrijk dat er vanuit de samenleving voldoende aan de bel getrokken wordt. Hoe vaker dit gebeurt, hoe hoger het thema op de agenda. Helaas, maar waar.
 
Het is vaak door schaamte dat er geen vragen gesteld worden of dat er aangegeven wordt dat de verstaanbaarheid slecht is. Ook een terugkerend nee op het rekest of er alternatieven zijn of het stuiten op onbegrip als er wel naar gevraagd wordt, is een veelvoorkomende oorzaak. Het gevolg is vaak dat deze groep mensen wegblijft en niet of onvoldoende geholpen wordt. Om het thema meer aandacht te geven, is ons verzoek om juist aan de bel te blijven trekken bij organisaties en instellingen. Vraag naar de toegankelijkheidsvoorzieningen, geef aan dat de beperkte verstaanbaarheid de dienstverlening belemmert en signaleer dat contact onvoldoende is. Op deze manier werken we top-down én bottom-up aan bewustwording. Er kan aangegeven worden dat er sprake is van gehoorverlies en dat verstaanbaarheid slecht is. Bovendien kan men vragen naar de voorzieningen voor slechthorenden. Juist nu is het van belang om veelvuldig aan te geven, ook met het oog op het zo spoedig en optimaal inrichten van de anderhalvemetersamenleving en digitale middelen.
 
Digitale toegankelijkheid
Het thema van de Week van de Toegankelijkheid is dit jaar digitale toegankelijkheid. Dit jaar is dat immers belangrijker dan ooit gebleken. Websites, apps, social media en andere digitale middelen blijken lang niet altijd toegankelijk voor mensen met een beperking. In hoeverre worden er bijvoorbeeld alternatieve presentatiemogelijkheden aangeboden voor video en audiomateriaal? Zijn alle video’s ondertiteld en zijn er transcripten beschikbaar? Ook zou ondertiteling (op basis van spraakherkenning) bij vergaderingen, webinars en college’s vanzelfsprekend moeten zijn. Zeker in een tijd waarin er zoveel mogelijk thuis gewerkt wordt en activiteiten digitaal plaatsvinden. En hoe staat het ervoor met de bereikbaarheid van de klantenservice? Is deze voor slechthorenden ook via de chat volledig bereikbaar en is de communicatie per e-mail optimaal?

Via de website van de Week van de Toegankelijkheid is er in ieder geval een simpele check uit te voeren om te kijken hoe het ervoor staat met de digitale bereikbaarheid. Ook worden er diverse online activiteiten en modules aangeboden om digitale middelen te optimaliseren voor slechthorenden.
 
Voorzieningen in openbare gebouwen en organisaties
Bij veel bedrijven valt er op het gebied van toegankelijkheid voor slechthorenden nog veel te verbeteren. In hoeverre zijn er alternatieven voor omroep- en waarschuwingssystemen in openbare gelegenheden? Denk aan systemen ten behoeve van communicatie en ontruiming in grotere ruimtes, zoals onderwijsinstellingen, gemeentehuizen, gebedshuizen, culturele instellingen en horecavoorzieningen. En hoe staat het ervoor met de akoestiek in deze gebouwen? Tevens van groot belang voor slechthorenden, die daar gevoeliger voor zijn dan goedhorenden. Maar ook commerciële organisaties hebben te maken met slechthorende werknemers en klanten. Voor zowel kennisdeling als veiligheid zijn voorzieningen van immens belang.

Voorzieningen zijn vaak ingericht op geluidsignalen en er is niet vaak sprake van (voldoende) visueel of voelbaar signaal, terwijl die mogelijkheden volop beschikbaar zijn. Daarbij is er onderscheid tussen universele voorzieningen en koppelsystemen voor individuele hooroplossingen, waarmee bijvoorbeeld een baliemedewerker simpelweg beter te verstaan is.
 
Toegankelijkheid op anderhalvemeter en met mondkapjesplicht
Ook nu de anderhalvemetersamenleving voorlopig nog wel even de norm blijft en er sprake is van een mondkapjesplicht, is het belangrijk om kritisch te kijken naar welke alternatieven of oplossingen er geboden worden voor slechthorenden voor communicatie op anderhalvemeter. Zeker ook als daar mondkapjes, schermen en andere obstakels bij komen kijken. Horen en spraakafzien op afstand is niet voor iedereen vanzelfsprekend.

Hoe zijn de voorzieningen bij een kassa of een (informatie)balie? Kunnen slechthorenden optimaal geholpen worden? Transparante mondkapjes dragen bij aan spraakafzien en stickers op een mondkapje aan bewustwording, echter zijn dat voor veel slechthorenden niet de oplossing voor het probleem. Nu zijn er meerdere producten die de verstaanbaarheid kunnen verbeteren. Dit kunnen producten zijn die slechthorenden zelf meenemen. Wij zijn echter van mening dat bedrijven, instellingen, organisaties en de overheid - en zeker in de anderhalvemetersamenleving- verantwoordelijkheid moeten nemen om de verstaanbaarheid te verbeteren en moet voorzien in de nodige apparatuur.
 
Rol van de hoorzorgprofessional
Ook is er een belangrijke rol weggelegd voor hoorzorgprofessional, zoals de audicien. Naast het bieden van een individuele hooroplossing zou er nóg gerichter gewezen kunnen worden op verdere toegankelijkheidsopties. In dit stadium het ter sprake brengen van mogelijke drempels in de samenleving en de toegankelijkheidopties, speelt een belangrijke rol in het acceptatieproces van de slechthorendheid en de individuele hooroplossingen.
Daarnaast is de audicien vaak het eerste aanspreekpunt voor lokale ondernemers en instanties als het gaat om toegankelijkheid. Als organisaties vragen krijgen van slechthorenden, is het de lokale audicien waar toegankelijkheidsvraagstukken initieel worden voorgelegd. Kennisdeling en het doorverwijzen naar de juiste instanties is een belangrijke functie die een audicien lokaal vervult.
 
Belangenbehartiging
Als GAIN zetten wij ons vol in om de toegankelijkheid voor mensen met een auditieve beperking sterk te verbeteren. We nemen onze eigen verantwoordelijkheid als het gaat om toegankelijkheid en wijzen onze leden en alle betrokkenen in de gehele hoorketen op zowel het belang als ook praktische toepassing van toegankelijkheidsopties. Als belangenvertegenwoordiger en in gesprekken met stakeholders en samenwerkingspartners verstrekken we informatie over de vele mogelijkheden die we met producten, diensten en kennis kunnen bieden om de toegankelijkheid voor slechthorenden meer kenbaarheid te geven. Alleen samen creëren we de beste hoorzorg voor iedereen.  
 
Wat kunt u doen?
Online activiteiten van de Week van de Toegankelijkheid die interessant zijn voor mensen die met/voor slechthorenden werken:

gerelateerde pagina's:
vorige
volgende