Ergotherapie voor mensen met een auditieve beperking
Ergotherapie is een aanvulling op de huidige hoorzorg. Ergotherapie slaat een brug tussen de arts of audicien en het dagelijkse leven van de cliënt.
Een ergotherapeut kan een belangrijk onderdeel uitmaken van de behandeling en begeleiding van mensen met een auditieve beperking. Ergotherapie is nog niet heel bekend bij slechthorenden zelf en actoren in de hoorzorg weten vaak ook nog niet goed de weg te vinden om samen te werken met ergotherapeuten. Dat is niet geheel bevreemdend. Er zijn namelijk weinig ergotherapeuten in Nederland gespecialiseerd in auditieve beperkingen en tijdens de opleiding ergotherapie komt het onderwerp niet ruim aan bod. Daarnaast is gehoorverlies een groot onderschat probleem in de samenleving, ondanks dat de gevolgen groot kunnen zijn, ook op het gebied van participatie.
De gespecialiseerde ergotherapeut ontwikkelt zich en beweegt dynamisch mee met nieuwe trends in de hoorbranche en heeft de ambitie deze specialisatie bekend te maken binnen de hoorzorg. Daar waar de KNO-arts, audicien en audiologisch centra geen hulp meer (kunnen) bieden, begint de rol van de ergotherapeut.
De ergotherapeut geeft advies, training en coaching op alle handelingsdomeinen in het dagelijks leven. Voor alle activiteiten waarbij een cliënt problemen ervaart door een beperking kan de cliënt zich melden bij een ergotherapeut. Ergotherapie is zorg op maat, cliëntgericht, handelingsgericht, evidence based en bij voorkeur in de context. De afgelopen jaren zijn er vele bezuinigen geweest in de hoorbranche, wat niet altijd ten gunste van de cliënten was. Precies hier kan de ergotherapeut een goede aanvulling zijn om de zorg van de cliënten te waarborgen. Tevens kunnen zij met audiciens/audiologisch centra samenwerken en elkaar aanvullen. Zij hebben geen commercieel belang en behandelingen worden vergoed vanuit de basisverzekering. Ergotherapie is direct toegankelijk, er is geen verwijzing nodig, mits de ergotherapeut DTE is opgeleid.
Concrete voorbeelden waarbij een ergotherapeut een rol kan spelen in de behandeling van een cliënt met een auditieve beperking:
| Veel voorkomende problemen |
Rol van de ergotherapeut |
| Acceptatieproblemen |
Bespreekbaar maken van een (onzichtbare) beperking, informatie/educatie over acceptatieproblemen, behandeling en advies in tempo van de |
| (Verhoogde kans op) burn-out | Inzichten geven in positieve en negatieve factoren ten aanzien van herstel. Bewustwording van energie balans bij auditieve beperkingen. Adviezen m.b.t het herinrichten van werk/privé- balans. |
| Communicatieproblemen | Geven van communicatie tips, advies en informatie over NGT/NmG, tolken, aanvullende luisterhulpmiddelen en vergoedingen. Begeleiding in aanvraagprocedures en indien nodig training/coaching voor een effectief gebruik van hulpmiddelen. |
| Depressies | Signalerende functie, informatie over mogelijkheden behandeling depressie(met aandacht voor auditieve beperking, doorverwijzingen) behandeling en adviezen op maat, gericht op positief handelen/herinrichten t.a.v. herstel. |
| Gevoel van onveiligheid | Analyseren van gevoel en aanreiken van adviezen. Adviseren inzetten van hulpmiddelen om gevoel van veiligheid te vergroten. |
| Isolatie | Advies, begeleiding en coaching m.b.t isolatie. Preventieve rol om isolatie te voorkomen. |
| Ontbrekende kennis- en achtergrondinformatie | Educatie en kennis overdracht over gevolgen van missen van kennis- en achtergrond informatie voor zowel cliënt als cliëntsysteem. Adviseren in omgaan met missen van informatie. |
| Onbegrip vanuit omgeving | Educatie/training voor cliëntsysteem indien gewenst. |
| Participatieproblemen in maatschappij | Begeleiding, advies, coaching bij participatieproblemen op alle handelingsdomeinen: Zorgen/wonen, werken/leren, ontspanning en vrije tijd. Bespreekbaar maken van toegankelijkheid voor mensen met een auditieve beperkingen in de maatschappij. |
| Stress/prikkelbaar | Begeleiding om inzicht te krijgen en in kaart te brengen van stressoren en adviezen m.b.t omgaan met stress, vergroten zelfkennis. |
| Verlies- en rouwverwerking | Signalerende functie, bespreekbaar maken van gehoorbeperking, behandeling en advies op maat en eventueel doorverwijzen. |
| Verlies van hobby’s | Bespreekbaar maken van gehoorbeperking en de gevolgen hiervan, inzetten en adviseren van hulpmiddelen, kijken naar andere en nieuwe interesse, zorgen voor zinvolle vrijetijdsbesteding. |
| (Dreigend) verlies van werk | Preventieve rol in voorkomen ziekteverzuim Analyseren en in kaart brengen van auditieve problemen op het werk, adviseren en inzetten van aanvullende hulpmiddelen. Bijdrage aan vinden van de juiste balans tussen werk en privé. Begeleiding bij langdurig ziekteverzuim en re-integratietrajecten. |
| Vermoeidheid (mentaal/fysiek) | Preventief bespreekbaar maken dat een auditieve beperking veel energie kan kosten. Advies en coaching bij disbalans energetische problematieken. Zorgen voor een evenwichtige balans in het dagelijks leven. |
| Weinig zelfvertrouwen | Advies, begeleiding en coaching om client in eigen kracht te zetten. Denken in mogelijkheden, niet in onmogelijkheden. |
Op dit moment zijn er niet veel ergotherapeuten die gespecialiseerd zijn in auditieve beperkingen. Binnen ergotherapie Nederland is een overleggroep die zich hiermee bezighoudt. Vanuit deze groep worden workshops gegeven, wordt er op verschillende congressen en bijeenkomsten gesproken en worden er gastcolleges gegeven op de opleidingen ergotherapie.
Meer informatie?
Voor algemene vragen over ergotherapie voor mensen met een auditieve beperking en indien u interesse heeft workshops of lezingen over ergotherapie in de hoorbranche dan kunt u zich richten tot ThuisHoren Ergotherapie. Hanneke Cobelens kan u tevens doorverwijzen naar een ervaren ergotherapeut in uw regio.
Hanneke Cobelens | ThuisHoren Ergotherapie
info@thuishoren.com