Judith Veen Heart2Hear | De waarde van geluid

Op een dag weet je waarom
Aandacht voor geluid begint over het algemeen pas als mensen zich eraan storen. Een airconditioning, een wasmachine, vaatwasser, een buren ruzie of gillende kinderen; het zijn allemaal herkenbare voorbeelden. Voor mij was geluid heel gewoon en altijd aanwezig - of niet - als het bijvoorbeeld heel stil was vlak voor het slapen gaan.

De eerste keer dat ik werd overvallen door sudden deafness was ik 22 jaar oud. Zonder enige aanleiding, gewoon tijdens het kijken naar een film. Sindsdien ben ik doof aan mijn linkeroor. De tweede keer was in 2019 terwijl ik via een ommetje naar een volgend overleg liep. Ook weer zonder enige aanleiding; geen ziekte, koorts of stress. Een periode ben ik volledig doof geweest met een verschrikkelijk geluid in mijn hoofd. Maar gelukkig keerde het geluid weer langzaam terug en nam het oorsuizen wat af.

Afscheid nemen van stilte
De impact van gehoorverlies en tijdelijke doofheid laat zich moeilijk omschrijven. Het was traumatisch, verdrietig, stressvol en niet alleen voor mij, maar net zo veel voor mijn gezin.
Andersom is het weer kunnen horen van de prachtige geluiden zoals de stemmen van de kinderen en mijn partner, de vogels, de wind weergaloos mooi. En na een paar maanden van herstel begon langzaam de waarde van dat geluid door te dringen. Ook het geluid van oorsuizen, ook al zal het nooit meer weggaan. Een rouwperiode van afscheid nemen van stilte maakte onderdeel uit van dit proces.
 
Maar in die tijd ontdekte ik nog iets. Terwijl ik heel blij was dat ik weer hoorde, spraken anderen me aan dat ze het zó erg vonden. Velen herkenden ‘de pijn’ en het ongemak, want ze hadden ook last van oorsuizen of hinderlijk geluid tijdens vergaderingen of waren heel gevoelig voor geluid en hoorden echt álles of ook iets minder …

 
Judith Veen
 
Ik ontdekte dat er nauwelijks over werd gesproken, soms in metaforen en vaak bagatelliserend. Ik ontdekte dat mensen zich schaamden voor hun vorm van gehoorverlies. De heersende beeldvorming over gehoorverlies was afgeschreven, oud, beperkt, gehandicapt en grote grijze gehoortoestellen.
 
Zou het komen door het woord ‘slecht’-horend? De emotionele betekenis van het woord ‘slecht’ zou weleens onbewust de last kunnen vergroten. Want iemand die minder goed hoort wil de ander niet tot last zijn, voelt zich vaak bezwaard om het nog eens na te vragen of krijgt stress omdat hij doet alsof hij het goed verstaan heeft. Zou het helpen als we nu eens met elkaar afspreken om te praten over ‘minder goed horen’? Het doet er dan ook niet meer toe of je heel erg minder goed hoort of een beetje.
 
Zichtbaar geluid
Na een paar maanden is langzaam mijn droom en inmiddels mijn missie ontstaan. Ik wil mensen bewust maken van de waarde van geluid. Want geluid heeft een functie en is van wezenlijk belang. Het helpt ons al sinds ons vroege bestaan te signaleren of onze omgeving veilig is. Het krakken van een tak kon duiden op de vijand of een bewoner uit het dorp. De eerste reactie was direct kijken en ondertussen stroomde het lichaam vol met adrenaline en spanden de spieren zich aan voor een mogelijke vlucht of gevecht. We scannen nog steeds onze omgeving op geluiden en dat zijn er ondertussen veel meer geworden. Zeg maar rustig een kakofonie aan geluiden.
 
Als je de waarde van geluid hebt omarmd kom je ook op het punt dat je bewust wordt van hinderlijk geluid in het dagelijks leven. Dat is wat ik met Heart2Hear zichtbaar maak voor mensen en organisaties. En dat doe ik letterlijk met onder andere een geluidscamera.

Door deze te koppelen aan beleving en emoties wordt het voor mensen beter inzichtelijk wat er nodig is om - beter - met elkaar te communiceren. De kwaliteit van interactie telt.
 
Hinderlijk geluid kost veel energie en als dit langere tijd duurt noemen we dat geluidstress. De impact van geluid op onze gezondheid (zoals ook de relatie tussen stressgerelateerde klachten en de kans op hart- en vaatziekten) heeft geluidswetenschapper Tjeerd Andringa in een korte video in beeld gebracht:

 
Klankbord.nu is een platform wat het gesprek over geluid vanuit verschillende invalshoeken en met diverse experts aanjaagt en stimuleert.
 
Er vinden regelmatig webinars en ronde tafelgesprekken plaats, waarin het gaat over de impact van geluid op iemands leven en de kwaliteit van gezonde levensjaren als er sprake is van stress als gevolg van hinderlijk geluid. Geluid is een essentieel onderwerp van gesprek als het bijvoorbeeld gaat over hybride werken in proeftuinen. We houden veelal nog 1,5 meter afstand en de ruimtes zijn meer open ingedeeld. We zullen weer moeten wennen aan meerdere mensen bij elkaar. Hoe communiceer je goed met elkaar zonder last te hebben van hinderlijk geluid?
 
Geluid en hooroplossingen
Door aandacht te geven aan geluid zullen we steeds beter gaan kijken wat er nodig is; óók als iemand minder goed hoort. Dat het hoortoestel hier een bijzondere rol in gaat vervullen mag duidelijk zijn na het inspirerende GAIN-event afgelopen 31 mei. Hele kleine, fancy of gadgetachtige hoortoestellen zijn binnenkort waarschijnlijk niet meer te onderscheiden van ‘oortjes’. Deze organische ontwikkeling gaat er volgens mij voor zorgen dat er geen verschil meer is tussen de dragers en dus of je minder goed hoort of niet.
 
Het hoortoestel gaat fungeren als onze gezondheidsmonitor en -bewaker. Door slimme technologie is het in staat om vitale functies te meten, je vriendelijk te begeleiden in een wandeling om de nodige aantal stappen te halen. De gezondheidsbewaker die je motiveert om de juiste dingen te doen om je gelukkig te voelen.